Ngói âm dương là gì? Cấu tạo, ưu nhược điểm của ngói âm dương

Ngói âm dương rất phổ biến trong các kiến trúc cổ và đình đền Việt Nam. Hiện nay, các dòng họ cũng luôn ưu tiên chọn ngói âm dương khi xây dựng nhà thờ tổ tiên nhờ vẻ đẹp mang nét cổ kính, mang nét xưa và truyền thống trong từng mẫu ngói.

Ngói âm dương là gì?

Ngói âm dương là một dạng ngói đất nung chuyên dùng cho lớp mái nhà hay được sử dụng trong các công trình kiến trúc cổ Việt Nam. Mẫu gạch mang đặc trưng riêng của kiến trúc Á Đông. Ngói âm dương còn có tên gọi khác như ngói trúc, ngói lưu ly, ngói ống với cấu tạo gồm 2 viên ngói âm và một viên ngói dương xếp nối tiếp.

Cấu tạo ngói âm dương như thế nào? Chất liệu sản xuất ngói âm dương?

Một bộ ngói âm dương hoàn chỉnh bao gồm 3 phần là ngói âm, ngói dương và diềm.

• Ngói âm: Viên ngói có tên gọi khác như ngói lá, ngói miếng.là viên ngói lớn hình chữ nhật, mặt lõm được tráng men hơi uốn cong nhẹ và nằm ngửa lên.
• Ngói dương: còn có tên gọi khác như ngói đốt tre, ngói ống; là viên ngói nhỏ có hình nửa trụ, mặt lồi được tráng men nằm úp xuống. Ngói dương có đặc điểm là một đầu to và một đầu nhỏ, hơi gờ nhẹ giúp cho các viên ngói liên kết với nhau.
• Diềm còn gọi là đón mái, ngói câu đầu, trích thủy là phần trang trí phần viên ngoài cùng của ngói cho thẩm mỹ. Phần diềm có họa tiết tinh xảo với các hình họa tiết lồi như hình hoa cúc, hoa sen,..

Chất liệu của ngói âm dương

Ngói âm dương phổ biến với hai dòng ngói đất nung và ngói tráng men. Hiện nay đa số chọn dòng ngói tráng men nhiều hơn nhờ nhiều ưu điểm của chất liệu này.

Ngói âm dương tráng men có lớp men phủ giúp chống thấm nước tốt hơn, hạn chế rêu mốc. Màu sắc ngói cũng đa dạng và bền màu theo thời gian.

Ngói âm dương đất nung làm từ đất nung nhiệt theo cách truyền thống nên ngói có màu đỏ cổ điển tự nhiên và chi phí sản xuất thấp hơn so với ngói tráng men.

Ưu nhược điểm của ngói âm dương cho không gian và kiến trúc

Ưu điểm của ngói âm dương

Ngói âm dương có rất nhiều ưu điểm trong đó nổi bật nhất là tính thẩm mĩ cũng như giá trị tinh thần của loại ngói này sở hữu.

• Về phần cấu tạo của ngói: hai phần ngói âm và ngói dương với phần cong lõm nhẹ tạo nên một khoảng trống giúp cho không khí lưu thông tốt hơn. Đồng thời cấu tạo giúp thoát nước dễ dàng, điều hòa không khí để duy trì nhiệt độ trong nhà ấm và mùa đông, mát vào mùa hè.
• Về tính thẩm mỹ của viên ngói: Ngói tạo nên những sóng và đường song song mang đến nét tinh tế cho mái nhà và cảm nhận được nét bề thế, nguy nga của công trình. Gạch mang đậm nét cổ điển, truyền thống xa xưa cho không gian trầm lắng và cổ vận.
• Ưu điểm từ tính phong thủy và kiến trúc: gạch mang bản sắc đặc trưng của kiến trúc cổ theo tính phong thủy thì đem đến các luồng khí tốt và sự thuận lợi. Lưu giữ đặc điểm kiến trúc xưa và truyền thống văn hóa một thời để gợi nhác và hoài niệm.
• Về thi công: gạch gồm các viên kết nối một cách tự nhiên mà không cần keo kết dính giúp cho quá trình thi công đơn giản và nhanh chóng.

Nhược điểm của ngói âm dương

• Ngói âm dương hiện nay chủ yếu vẫn được sản xuất thủ công đem đến các sản phẩm hoàn thiện nên có giá thành cao hơn so với các loại ngói lợp khác.
• Đặc tính thẩm mỹ của ngói âm dương khá hạn chế các phong cách nhà và kiến trúc. Chủ yếu ngói sẽ được sử dụng cho công trình nhà thờ, miếu, đình, đền nhiều hơn là các công trình kiến trúc nhà ở thông thường. Gạch thường dùng cho các công trình theo phong cách cổ lấy ý tưởng từ kiến trúc xưa.
• Ngói âm dương hạn chế về màu sắc hơn dù có nhiều cải tiến về họa tiết nhưng cũng khá ít sự lựa chọn cho các mẫu gạch.

Ngói âm dương tuy không thấy nhiều trong các công trình nhà hiện đại nhưng loại ngói lợp này lại mang đặc trưng riêng, thu hút ánh nhìn và sở hữu một thần vận cổ điển, xưa và hoài niệm với mỗi công trình kiến trúc. Cảm nhận về sự nguy nga tráng lệ, sự bề thế và nét xưa đưa ngói âm dương luôn là lựa chọn ưu tiên cho các công trình theo kiến trúc cổ.