Độc đáo kiến trúc chợ Bến Thành

Thành phố Hồ Chí Minh nổi tiếng với một biểu tượng lâu đời đó là chợ Bến Thành. Đây được xem như chứng nhân lịch sử và là khu chợ văn hóa của người dân Sài Thành hoa lệ.

Trải qua hơn 100 năm tồn tại biết bao thăng trầm lịch sự, thay đổi của xã hội, chợ Bến Thành vẫn đang tồn tại và âm thầm phát triển cho tới ngày nay nhưng vẫn lưu giữ được những nét kiến trúc độc đáo ấn tượng nổi bật.

Lịch sử tồn tại của Chợ Bến Thành

Với tuổi đời hơn 100 năm lịch sử, Chợ Bến Thành vẫn luôn tồn tại vững chắc qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt, bị bắn phá sụp đổ rất nhiều lần.

Đây là công trình xây dựng đầu tiên của người Pháp khi đặt chân tới thành phố Gia Định và tên gọi của Chợ Bến Thành được đặt dựa theo vị trí địa lý của chợ thời sơ khai mảnh đất nằm trên sông Bến Nghé gần Thành Gia Định.

Chợ Bến Thành được xây dựng từ năm 1912, sau 2 năm công trình được hoàn thành và đi vào hoạt động. 

Vị trí của chợ Bến Thành

Đây là khu chợ nổi tiếng, nằm tại phường Bến Nghé vị trí vàng, đắc địa trong trung tâm bậc nhất của thành phố được coi là điều kiện thuận lợi trong kinh doanh và là nơi quảng bá thương hiệu hiệu quả.

Tổng diện tích của chợ lên đến 13.052m2 với diện tích rộng lớn này nằm tại vị trí Quận 1, Chợ Bến Thành được coi là mảnh đất vàng với nhiều tiềm năng phát triển.

Chợ Bến Thành là công trình thực sự thú vị với thiết kế bốn hướng chính là Đông , Tây, Nam, Bắc, rất thuận tiện cho việc ra vào chợ. Cả bốn hướng đều nằm tại các trục đường chính của quận 1, nên thường xuyên trong tình trạng đông đúc và thậm chí xảy ra tắc đường trong những giờ cao điểm.

Độc đáo kiến trúc Chợ Bến Thành

Nét đẹp độc đáo và cổ kính của chợ Bến Thành nằm ở nguyên vật liệu xây dựng. thời điểm thi công Chợ Bến Thành không có các vật liệu vững chắc như bê tông, sắt thép để xây dựng nên người dân sử dụng gạch, sườn gỗ để dựng và dùng tranh để lợp mái. Việc sử dụng những vật liệu thô sơ đơn giản này khiến kết cấu kiến trúc công trình không chắc chắn dẫn đến sập chợ vì sức ảnh hưởng từ bom đạn, cháy nổ từ các cuộc đấu tranh là rất lớn.

Nét đẹp của Chợ Bến Thành còn được biết đến từ bốn hướng của cổng chợ được trang trí đẹp mắt hấp dẫn bằng những bức tranh phù điêu độc đáo, được thiết kế từ năm 1952. 

Tất cả các bức tranh phù điêu đó đều do người Việt sáng tạo, mang đậm nét truyền thống, đơn sơ, thể hiện tinh thần yêu nước và khát vọng sống của dân tộc Việt Nam.

Hình ảnh tiêu biểu của Chợ Bến Thành chính là tháp đồng hồ 3 mặt. Chiếc đồng hồ được đặt ở cửa chính phía Nam của chợ này luôn hoạt động bền bỉ hàng trăm năm, đây là nhân chứng lịch sử theo dõi biến động thời gian và phát triển chung của thành phố.  

Chợ Bến Thành  và những năm tháng lịch sử

So với bây giờ kiến trúc khu chợ cũ có phần được thay đổi, trước kia xây chợ bằng gạch, sườn gỗ cùng mái lợp tranh nhưng vào thời điểm tháng 2/1859 khi Pháp chiếm được thành Gia Định, binh lính người Việt đã phải thiêu rụi thành phố vô tình trong đó có cả khu chợ Bến Thành.

Vào những năm 1860, chính quyền thực dân Pháp đã khởi công xây dựng lại khu chợ này tại địa điểm cũ. Công trình lúc đó vẫn được xây với những nguyên liệu như cột bằng gạch, lợp lá và sườn gỗ như cũ. Cho tới năm 1870, Chợ Bến Thành lại tiếp tục bị cháy mất một gian lúc đó chính quyền Pháp mới cho xây dựng lại bằng những chất liệu kiên cố hơn trên một cái Ao được người Pháp lấp đi. Khu chợ khi đó có diện tích hơn 13.000 m2 và có kiến trúc theo dạng nhà lồng. Chợ được xây dựng gồm 5 gian đó là gian thực phẩm, gian bán thịt, gian bán cá, gian hàng ăn uống và gian tạp hóa, có bốn cửa chính và tất cả 12 cổng phụ tỏa ra khắp hướng vô cùng thuận tiện cho bạn tới khám phá và mua bán.

Mỗi thời kỳ đi qua, chợ Bến Thành ngày nay đều đang và đã bị cuốn theo những sự đổi thay tất yếu. Nhưng kiến trúc cổ của vẫn giữ được những nét cổ kính độc đáo từ thời xưa.